วิชากุณฑาลินีโยคะ

ในวิชากุณฑาลินีโยคะ จักระถูกปลุกได้ด้วย

(1) บารมีหรือภูมิธรรมแต่ชาติก่อน
(2) มนตรา
(3) การบำเพ็ญตบะ
(4) สมุนไพรบางชนิด
(5) ธาตุกายสิทธิ์อย่างเหล็กไหล และแก้วมณีนาคราช
(6) ปราณายามะ
(7) ราชาโยคะ
(8 กิริยาโยคะ
(9) วิธีแบบตันตระ
(10) คุรุผู้ศักดิ์สิทธิ์ และ
(11) มอบตัวตนให้แก่เบื้องบนหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จะเห็นได้ว่า การปลุกจักระเป็นเรื่องของปัจเจกมาก ในที่นี้จึงสามารถกล่าวถึงแนวทางการฝึกปลุกจักระในกุณฑาลินีโยคะได้อย่างกว้างๆ เท่านั้น

แต่ในภาคปฏิบัติจริง ผู้ฝึกแต่ละคนควรจะต้อง “เติมเต็ม” การฝึกปลุกจักระของตนด้วยการบูรณาการ วิธีการฝึกกระตุ้นจักระทั้ง 11 อย่างข้างต้นเข้ากับการฝึกฝนกุณฑาลินีโยคะของตนด้วย ซึ่งเรื่องนี้ผู้ฝึกแต่ละคนควรจะต้องออกแบบแนวทางการฝึกปลุกจักระ อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของตนขึ้นมา ไม่ว่าการเลือกบทมนตราที่ตัวเองจะใช้สวดบริกรรมประจำ ประเภทของตบะที่ตัวเองเลือกที่จะบำเพ็ญ สมุนไพรที่ตัวเองอาจจะเลือกใช้ประกอบการฝึกเพื่อบำรุงธาตุในร่างกายและเสริมพลังจิต การเสาะหาธาตุกายสิทธิ์อย่างเหล็กไหลและแก้วมณีนาคราชมาเสริมพลังจิตและสมาธิของตนให้สูงขึ้น การเสาะหาคุรุผู้ศักดิ์สิทธิ์ที่จะมาช่วยชี้แนะทางจิตวิญญาณให้แก่ตน การตัดสินใจว่าจะเลือกแนวทางแบบตันตระมาเป็นส่วนหนึ่งของการฝึกปฏิบัติด้วยหรือไม่ รวมทั้งการเลือกที่จะสัมพันธ์กับเบื้องบนหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์อย่างไร เหล่านี้เป็นต้น...

ต่อไปจะขอถ่ายทอดเคล็ดการฝึกปลุกจักระในกุณฑาลินีโยคะอย่างเป็นระบบต่อจากที่ได้ถ่ายทอดไปแล้ว

(2) หลังจากที่ผู้ฝึกได้ฝึกปลุกจักระที่ 6 ที่หว่างคิ้วอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาอย่างน้อยหนึ่งเดือนขึ้นไปแล้ว จึงค่อยเริ่มการฝึกสมาธิสำหรับปลุกจักระที่ 1 (มูลธาร) เป็นลำดับต่อไป จักระมูลธารหรือจักระที่ 1 มีความสำคัญมากต่อระบบประสาทสัมผัสทั้งห้า และเป็นที่ตั้งของพลังความสามารถของมนุษย์ที่แฝงเร้นภายใน ซึ่งเรียกในภาษาโยคะว่า กุณฑาลินี

คัมภีร์โยคะโบราณกล่าวว่า สถานที่ตั้งของจักระที่ 1 เป็นที่ที่พลังซ่อนเร้นนอนสงบนิ่งดุจพญานาคหรือพญางู นอนขดตัวหลับอยู่อย่างสงบ และเมื่อไหร่ที่พลังกุณฑาลินีนี้ถูกปลุกจนตื่นตัวก็จะเดินทางผ่านช่องปราณในช่องกระดูกสันหลังในกายทิพย์ที่เรียกว่า สุษุมนะ จากนั้นก็จะไปปลุกจักระมูลธารนี้ให้ตื่นตัวลุกขึ้นมาปฏิบัติหน้าที่อย่างมีชีวิตชีวา เปี่ยมพลัง กระปรี้กระเปร่า จักระที่ 1 หรือจักระมูลธาร จึงเป็นจักระที่มีความสำคัญขั้นปฐมในกุณฑาลินีโยคะ

เมื่อพลังกุณฑาลินีถูกปลุกจนตื่นตัว ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ภายใต้ก็จะพุ่งผุดขึ้นมา เปรียบเสมือนเมื่อเกิดแผ่นดินไหวสิ่งต่างๆ มากมายที่อยู่ใต้พื้นผิวโลกจะพุ่งขึ้นมาข้างบน ฉันใดก็ฉันนั้น เมื่อพลังกุณฑาลินีถูกปลุกจนฟื้นตัว สิ่งต่างๆ ที่เคยนอนสงบนิ่งในระดับจิตไร้สำนึก แต่ตัวผู้ฝึกไม่เคยรู้มาก่อนเลยจะพุ่งขึ้นมาสู่ระดับพื้นผิวของจิตสำนึก อดีตทั้งหมดที่ผ่านมา เปรียบเหมือนเมล็ดพืชที่ฝังแน่นภายใต้จิตสำนึก มีขอบเขตกว้างใหญ่ไพศาล มีชีวิตชีวาอยู่ข้างใต้ นั่นแหละคือจักระมูลธาร