0062 แนวปฏิบัติจากสังขตะสู่อสังขตะเทียบกับพฤกษาแห่งชีวิต
จากสังขตะไปสู่อสังขตะ หรือจากทุกข์ไปสู่ความดับทุกข์ ปฏิบัติกันอย่างไร ? ก็คือเหมือนกับปลูกต้นไม้ ๕ ต้น
ต้นที่หนึ่ง เป็นเรื่องร่างกาย เรียกว่า กายพฤกษา
ต้นที่สอง มันเป็นเรื่องของจิต เรียกว่า จิตตพกษา
ต้นที่ที่สาม คือ โพธิพฤกษา คือต้นไม้ทางสติปัญญา
ต้นที่สี่ คือเมตเตยยพฤกษา พฤกษาแห่งความเมตตา
ต้นที่ห้า คือวจีพฤกษา
กายพฤกษา ความถูกต้องทางกาย จงมีการประพฤติ กระทำ หรือปรุงแต่ง ทำให้ถูกต้อง ด้วยการประพฤติข้อปฏิบัติในทางกาย ถ้าพูดอย่างศีลพระปาฏิโมกข์ ก็ ถูกต้องทางมรรยาทที่เนื่องอยู่กับกาย ถูกต้อง ทางโคจร คือสถานที่ต่างๆ ที่เราต้องเกี่ยวข้องด้วย เราก็ต้องประพฤติให้มันถูกต้องด้วยที่มาที่ไป ตลอดถึง วัฒนธรรมประเพณีทั้งหลายที่มันเกี่ยวกับร่างกายภายนอก มันก็ถูกต้องด้วย ถ้าทำสำเร็จตามนี้ก็เรียกว่าเราปลูกกายพฤกษา เจริญงอกงาม รุ่งเรือง เยือกเย็นทางด้านกายแล้ว
วจีพฤกษา ความถูกต้องทางวาจา และเกียวกับการสือสาร จะเป็นการเขียนรูป เขียนภาพ มันเป็นพวกวาจาด้วยกันทั้งสิ้น ก็ต้องประพฤติถูกต้องตามกฏของวาจา วจีกรรมที่เป็นกุศลกรรมบถถูกต้องหมด
นี้คือวจีพฤกษา
จิตตพฤกษา ระบบจิต จิตแม้จะอาศัยอยู่ที่กาย มันก็ไม่ใช่กาย จิตมันก็เป็นจิต แล้วยังมีสิ่งที่เนื่องอยู่กับจิตหรือฝ่ายจิต ระบบประสาททั้งหลายก็จัดเป็นฝ่ายจิตซึ่งมีเรื่องสมาธิเป็นหลัก เจริญสมาธิก็คือเจริญจิต สมาธิที่แท้ตามความหมายในธรรมคือจิตบริสุทธิ์ จิตบริสุทธิ์จะไม่มีกิเลสกวน จิตพร้อมที่จะทำหน้าที่ของมัน นี่จึงเรียกว่า สมาธิ อันหนึ่งมันบริสุทธิ์ อันหนึ่งมันตั้งมั่นเข้มแข็ง อันหนึ่งมันไวต่อความรู้สึก ไม่ใช่นั่งหลับตาเฉยๆ ไม่คิดอะไร สรุปคือ มีปริสุทโธ - บริสุทธิ์ สมาหิโต - ตั้งมั่น ก้มมนิโย - มีความว่องไวต่อการงานที่สุด นี้คือ จิตตพฤกษา
สมาธินี้มีผลมาก สิ่งแรกคือจะมีความสุข สามารถใช้จิตที่เป็นสมาธิทำปาฏิหาริย์ต่างๆก็ยังได้ เป็นจิตที่มีสติสมบรูณ์ ไม่ผิดพลาดรอบคอบสมบรูณ์ด้วยสติ ข้อสำคัญเป็นจิตพร้อมที่จะเจริญมรรคผลนิพพานสูงขึ้นต่อไป
ต้นถัดไปคือ โพธิพฤกษา เป็นจิตที่จะอบรมความรู้ ความรู้ในทางธรรม คือความรู้แจ้งเห็นแจ้ง ความรู้แจ้งไม่อาจจะเรียนโดยทางหนังสือ และไม่อาจจะประสบได้ด้วยการใช้เหตุผล คือมันเหนือเหตุเหนือผลต้องผ่านสิ่งนั้นเข้าไปจริงๆ เสร็จแล้วจึงจะรู้แจ้งในสิ่งนั้น เราเรียกความรู้นี้ว่า โพธิ ความรู้ที่เป็นความเห็นแจ้ง ไม่เพียงแต่ความเรียนรู้ หรือความเข้าใจ ความรู้มันก็จบเอาที่เห็นแจ้งต่อพระนิพพาน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น