0222 เรื่องทางจิตใจมี ๒ ฝ่าย : กิเลส—โพธิ
ทางจิตใจมีสองฝ่ายเท่านั้น คือ ฝ่ายกิเลสฝ่ายหนึ่ง ฝ่ายโพธิฝ่ายหนึ่ง ความรู้สึกนึกคิดในจิตใจของมนุษย์เรา เป็นได้สองอย่าง คือฝ่ายกิเลสโง่ไปด้วยอวิชชา ซึ่งเป็นแม่ของกิเลส ความคิดนึกรู้สึกเป็นกิเลส ทำไปตามแบบของกิเลส ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งมันตรงกันข้าม มันเป็นเรื่องของวิชชา มีวิชชาตามสมควร มีโพธิปัญญา โพธิ ความรู้สึกในทางจิตใจที่เป็นไปในลักษญะของโพธิ เป็นเหตุให้ทำอะไรอย่างถูกต้อง ไม่ต้องหลงใหล แต่ถูกต้องตามที่ควรจะเป็นไป ตามวิวัฒนาการที่น่าปรารถนา
ขอให้ทุกคนระวังความรู้สึกในทางใจของตนเองว่า ให้มันมีลักษณะเป็นฝ่ายของโพธิ อย่าให้มีลักษณะเป็นไปในฝ่ายของกิเลส กิเลสกับโพธินี้เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามโดยประการทั้งปวง กิเลสนั้นแปลว่า สกปรก ในภาษาบาลีหมายถึงของสกปรก โพธินั้นแปลว่า ความรู้ ความรู้สึกตัว กิเลสเป็นของสกปรก ก็ทำไปอย่างสกปรกทางกาย ทางวาจา ทางใจ ถ้าโพธิ มันรู้ มันก็เกลียดของสกปรก ขยะแขยงในสิ่งสกปรก ก็จะทำไปอย่างไม่สกปรก คือมีความสะอาดทั้งทาง กาย วาจา ใจ ประกอบกิจในชิวิตให้ดำเนินไป โดยวิถีทางแห่งโพธิ ไม่เกี่ยวข้องกับกิเลสเลย
บางคนจะกล่าวว่า สิ่งนี้มันเหลือวิสัย ทำไม่ได้ การที่จะเป็นฆราวาสด้วย แล้วมีการเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทาง คือนิพพานด้วยนั้น เขาถือว่าเป็นสิ่งที่ทำไม่ได้ และถือว่าทั้งสองอย่างนั้นเป็นข้าศึกแก่กันและกัน พอเอาเข้ามาหากัน มันก็ทำลายล้างกันหมด ไม่มีอะไรเหลือ อย่างนี้เป็นการเข้าใจผิด เป็นฆราวาสทำหน้าที่ของฆราวาสอยู่ด้วย และให้การกระทำนั้นเป็นการเดินทางไปตามกระแสแห่งธรรมเพื่อบรรลุธรรมอยู่ในตัวด้วย ใช้คำว่าอยู่ในตัว เมื่อฆราวาสปฏิบัติ เพื่อความเป็นฆราวาสอย่างถูกต้องนั้น มันมีการเคลื่อนไหวไปในทางของพระนิพพานด้วย โดยที่เราไม่รู้สึกตัว เพราะว่าคนไม่รู้ว่าจะเป็นอย่างนั้นได้ ก็ไม่เคยนึก แล้วก็ระดมทุ่มเทไปฝ่ายของกิเลสอย่างสุดเหวี่ยง เพราะว่ามันมีอัสสาทะ อัสสาทะแปลว่าเสน่ห์อันยั่วยวนกามารมณ์ทั้งหลายมีเสน่ห์อันยั่วยวน เป็นที่จับจิตจับใจของมนุษย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าเป็นกามารมณ์ที่มาจาก เพศตรงข้ามแล้ว ก็ยิ่งมีอำนาจสูงสุด
สัตตบุรุษเป็นผู้ที่ไม่ตกเป็นทาสของกามารมณ์อย่างหลับหูหลับตานั้น เขาทำได้ เพราะว่าเกิดมานี้มันต้องเป็นฆราวาส เกิดมาจากท้องมารดาเจริญเติบโตขึ้นมา มันก็ต้องเข้าไปสู่ความเป็นฆราวาส ทีนี้ก็มีการประพฤติกระทำ ในขณะที่อยู่ในเพศฆราวาสนั้นให้ถูกต้อง สำหรับที่จะก้าวหน้าให้สูงขึ้นไปๆ จนพ้นจากความที่ต้องเป็นอย่างนั้น ซึ่งน่าเบื่อหน่ายด้วย นี่เป็นสิ่งที่ทำได้พร้อมกันไปในตัว เพื่อประโยชน์อย่างพื้นฐาน ธรรมดาสามัญก็ทำได้ แล้วเพื่อประโยชน์อันยิ่งขึ้นไปๆอยู่ในตัวก็ทำได้
ฉะนั้นขอให้มีระบบธรรมชีวีอยู่ในความเป็นฆราวาสของตนๆ ดำเนินชีวิตอย่างฆราวาส แต่ขอให้เป็นระบบธรรมชีวี คือมีความประพฤติกระทำที่เป็นธรรมะอยู่กับเนื้อกับตัว เป็นชีวิตจิตใจนั่นแหละ มีธรรมะเป็นชีวิต มีความถูกต้องอยู่ตลอดกาล
<<< พ้นแล้วโว้ย >>>
ตะโกนออก บอกสหาย สิ้นทั้งผอง
ว่าไม่ต้อง เสียเที่ยว เที่ยวค้นหา
อนันตสุข ในโลกนี้ ที่หวังมา
เหมือนเที่ยวหา หนวดเต่า ตายเปล่าแล
สุขแท้จริง ต้องไม่วิ่ง วนในโลก
ต้องเหนือความ ทุกข์โศก ทุกกระแส
มือเท้าเหนียว เหนี่ยวขึ้นไป คล้ายตุ๊กแก
ไม่อยู่แค่ พื้นโบสถ์ โปรดคิดดู
ลอยเหนือยอด โบสถ์ไป ในเวหา
ลอยพ้นไป ให้เหนือฟ้า ที่พรหมอยู่
ถึงความว่าง ห่างพ้น ตน--ตัวกู
ไม่มีอยู่ ไม่มีตาย สหายเอย ๆ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น